Hoe werkt Verbindend Communiceren?

De Amerikaanse klinisch psycholoog Marshall Rosenberg bedacht dat ons denken eigenlijk steeds dezelfde stappen herhaalt:

1. Wat zie ik en hoor ik?
2. Wat voel ik daarbij?
3. Wat heb ik daarom nu nodig?
4. Hoe kan ik dat krijgen/welke actie onderneem ik?

Hij maakte hier een concept van en noemde het Geweldloze Communicatie. De 4 stappen zijn dan:
1. Waarneming
2. Gevoel
3. Behoefte
4. Verzoek.

Ik noem het Verbindend Communiceren omdat dit concept zich over de jaren verder ontwikkelt heeft en die naam beter beschrijft wat mensen zoeken: verbinding met elkaar.

Rosenberg zag dat onze communicatie complex en onduidelijk is geworden

Rosenberg zag dat onze communicatie in tegenstelling tot dit simpele proces zo complex en onduidelijk is geworden dat het veel van de problemen die je tussen mensen ziet veroorzaakt. Al vroeg wordt ons aangeleerd ons overal een oordeel over te vormen en we hebben daarom vaak onze mening al paraat. Dat maakt het moeilijk om een echte dialoog te hebben want meningen lijken dan al snel haaks op elkaar te staan. We proberen elkaar dan van ons eigen gelijk te overtuigen omdat onze mening al vaststaat. Het is dan geen dialoog meer maar eerder een debat om je gelijk te krijgen en dat leidt makkelijk tot weerstand en een conflict. Een dialoog is voor mij iets anders en betekent een open uitwisseling van informatie en ideeën. Je bent dan nog je idee aan het vormen om te zien wat je samen kunt bereiken.

Een praktisch voorbeeld

Een praktisch voorbeeld maakt begrijpelijk waarom dit belangrijk is. Denk nu eens even aan een mooie zomeravond. Je komt van je werk thuis, bent moe en wilt even helemaal niks. Gewoon alleen maar met een wijntje of biertje in de tuin of binnen voor de buis zappen om afstand te nemen van de dag. Je vrouw heeft echter andere plannen. Zij stelt voor om samen lekker een eind te gaan fietsen en dan onderweg iets te eten. Hoe reageer je dan?

Als je moe bent is dat niet altijd makkelijk. Heel snel laat je dan al blijken dat je geen zin hebt. Al was het maar door je blik en de zucht die je slaakt. Voor de ander is het dan ook niet makkelijk om begripvol te reageren. Zeker niet als je denkt dat je afgewezen wordt.

Wat de een wil lijkt haaks op wat de ander voorstelt te staan. Maar is dat zo? Als ik de 4 stappen van Rosenberg zo volg dan maak ik uit het gedrag van de man op dat hij moe is en rust nodig heeft. Ik denk dat zij dat wel snapt. Ik denk dat zij anderzijds ook blij is dat hij thuis is en in de mooie avond een prachtige gelegenheid ziet om gezellig iets samen te doen. Ik denk dat beiden hechten aan een goede relatie met elkaar en daarin willen investeren. De behoefte aan rust hoeft niet haaks te staan op de behoefte aan gezelligheid en samen delen. Als ze er even bij stilstaan horen ze elkaars behoeften en dan is het alleen nog een kwestie van plannen. Het is niet zijn bedoeling om haar te kwetsen maar gelijk weer op de fiets als hij net thuis is is teveel van het goede. Hij zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat het hem ook gezellig lijkt en het een prima plan is. Zo geeft hij haar erkenning voor haar intentie. Hij legt dan uit dat hij een vermoeiende dag heeft gehad en stelt dan vervolgens voor dat hij eerst even tijd neemt om bij te komen. Daarmee voelt hij zich weer fitter als ze gaan fietsen en is dat voor hen beiden veel leuker. Zo verander je een voorstel van wat de een wil en wat de ander wil naar een voorstel wat voor beiden kan werken. Het hoeft niet haaks op elkaar te staan als je bereid bent om samen naar alle mogelijkheden te kijken!

Govert van Ginkel

Dit artikel is geschreven door Govert van Ginkel. Govert is gespecialiseerd in Verbindend Communiceren en is binnen dit vakgebied actief als trainer, spreker, coach en mediator. Meer informatie over Govert vind je hier. Het actuele trainingsaanbod is hier te vinden.